المانیتور نوشت: پیش بینی چگونگی پایان یافتن روند تحقیقات از چندین وزیر دولت ترکیه دشوار است. با این حال، برخی ناظران، وقایع اخیر را به عنوان جنگ قدرت بین جتنش فتح الله گول و دولت می دانند. برخی دیگر ابعاد این ماجرا را به به ایران و امریکا هم بسط می دهند.

با بازداشت سلیمان اصلان مدیرعامل هالک بانک و رضا صراف تاجر ایرانی طلا (که نام اصلی اش رضا ضراب است) تمرکز بر روی مثلث ایران ، هالک بانک و طلا است.

دولت به دنبال دستان نامرئی امریکا و اسرائیل در این عملیات به دلیل استقاده از هالک بانک به مظنور دور زدن تحریم ایران است.

منابع تاکید می کنند که تحقیقات، هالک بانک را نشانه نرفته بلکه مدیرعامل آن را هدف گرفته که پس از تفتیش خانه اش 4.5 میلیون دلار در جعبه های کفش یافت شد.

حضور دیوید کوهن معاون وزیر خزانه داری امریکا در ترکیه نیز نشان دهنده ی اهمیت پرونده صراف و هالک بانک است.

از زمان منع استفاده ایران از سوئیفت در مارس 2012، گزارش هایی مبنی بر استفاده تهران از هالک بانک برای دور زدن تحریم ها وجود داشت.

بنابر گزارش هایی که پلیس به بازپرس ها داده است برنامه بدین گوه بوده است: سیستمی برای دور زدن تحریم سوییفت با ایجاد کمپانی های صوری در چین ایجاد شد. سپس پول با اسناد جعلی از ایران به حساب های بانکی که به نام آن شرکت ها باز شده بود منتقل می شد. پول به سرعت به حساب های واقعی یا کمپانی های صوری در ترکیه منتقل می شد و سپس برای خرید طلا مورد استفاده قرار می گرفت. طلا نیز به ایران یا دبی ارسال می شد.

به گفته ی اوگور گرسز اقتصاد دان،‌این سیستم پیچیده ناتوانی ترکیه در پرداخت پول ایران از طریق کانال های عادی پس از خرید نفت و گاز تهران را نشان می دهد.

به همین منظور بود که ترکیه حسابی برای ایران در هالک بانک افتتاح کرد. ایران سپرده ها را تبدیل به طلا کرد. طلاها از بازارهای بین المللی خریداری می شد و در ابتدا به ترکیه منتقل می شود، پس از آن به ایران ارسال می شد.

ارتباط پدر با احمدی نژاد؟

براساس یافته های پلیس، ضراب یا به قولی دیگر رضا صراف، ارتباط نزدیکی با ایران داشت. او پس از ایجاد شبکه ای از روابط با وزرا و پسرانشان سیستمی برای انتقال میلیاردها دلار راه اندازی کرد.

پدر صراف نیز با محمود احمدی نژاد ارتباط دارد. صراف هزاران دلار به عنوان کمیسیون یا رشوه به وزیر اقتصاد پرداخت کرده است. در طول دو سال به وزیر اقتصاد ترکیه 40 میلیون دلار پرداخت شده بود.

«‌کگلایان» وزیر اقتصاد ترکیه که به دنبال افزایش امار صادرات بود، از ضراب خواست که نقل و انتقاالات خود را با طلا انجام دهد.

در جلسه اکتبر بین این دو،‌کگلایان به ضراب گفت: شما حداقل باید تا پایان سال 4 میلیاردلار طلا صادر کنی.

براساس تحقیقات پلیس، ضراب به دنبال افزایش آمار صادرات بود که براساس درخواست های رجب طیب اردوغان، ظفر کگلایان و سلیمان اصلان بوده است.

اوکتای ازودبکوگلو کارشناس مسائل اقتصادی روزنامه رادیکال می گوید: در مرکز این ماجرا ترکانش های مالی ضراب است. ادعا شده که ضراب و تیمش در سیستمی که به منظور انتقال پول راه اندازی شده بود ، پول ها را از افرادی ایرانی از بانک های ایرانی منتقل می کردند و سپس به صورت طلا به ایران بازمی گرداندند.

این پروسه پیچیده، بدون حمایت دولت؟ هرگز!

وی افزود: این اتفاق، پروسه ی پیچیده ای است. انها در حقیقت 3 نشان را با یک تیر می زدند. درحالیکه صراف و گروهش سود خود را از این اقدامات جمع می کردند، صادرات ترکیه در حال افزایش بود. ایران که تحت تحریم بود به تجارت خود ادامه می داد و به نیازهای مالی خود دست می یافت. یک بانک عمومی در حال ایفای نقشی کلیدی درنهایی سازی این ترکانش های مالی داشت.

وی در پایان گفت: با این اوصاف امکان ندارد که این مجموعه اقدامات، بدون اجازه یا اطلاع دولت بوده است.

ظهور ضراب که برای صرافی النافیز و مرکز صرافی السلام دبی کار می کرد حیرت انگیز است. دستیابی به چنین موقعیت و رشد خیزه کننده ای بدون حمایت سیاسی غیرممکن است.

ضراب که کمپانی رویال مریتایم را در سال 2008 ران اندازی کرد در سال 2011 وارد بازار طلا شد و در سال 2012  با کمپانی سفیر گلد وارد بازار شد.

در سال 2012، این کمپانی تمام رکوردها را با بدست اوردن 48 درصد تمام صادرات طلا ترکیه شکست.

با این حال عوامل «ضراب» چندین بار در فرودگاه ها به همراه طلا دستگیر شدند اما هیچکس نتوانست آن ها را رسماً بازداشت کند.

پرونده «ضراب» زمانی به دادستانی رسید که فتح الله گولن شریک سابق دولت از تصمیم اردوغان برای تعطیل ساختن مدارس مذهبی او خشمگین شده بود.